Labrum

[Sędzia]

No bez przesady z tym nie do przełożenia na polski. Oczywiście że to powinno być przetłumaczone "Walcz lub wiej" i to oddaje oba znaczenia. Po angielsku mamy dosłowne (lot) i niedosłowne (ucieczka), po polsku mamy słowo wiej które dosłownie ma nieco inne znaczenie (od wiania, więc nie lot, ale również związane z przemieszczaniem się wiatru) i niedosłowne (ucieczka). To jest tak bardzo zbliżone, że można mówić o pełnym przełożeniu na polski.

Można co najwyżej powiedzieć, że nieco gubi się w tłumaczeniu nawiązanie do fabuły (odlecenie z planety), ale po pierwsze tłumacz miał wybór, przy czym jak to się mówi że tłumaczenie może być piękne albo wierne, tak tutaj jest zwyczajnie proste - tak jakby było tłumaczone dla ludzi niepotrafiących dostrzegać gry słów. Po drugie odlot z planety jest też "zwianiem".

Dodatkowo w tłumaczeniu zgubiła się aliteracja (oba wyrazy na f), która jest zachowana w "walcz lub wiej".

Nie ma tutaj żadnej gry słów nie do przełożenia na polski, tłumacz po prostu wybrał dosłowność dla nieskomplikowanego czytelnika zamiast czegoś nieco bardziej wymagającego (ale też bez przesady).

[Castiglione]

Tylko po polsku ten mechanizm nazywa się walcz lub uciekaj, walcz lub wiej się raczej nie mówi.

[79ers]

i wersja szemrana - "dają bierz, biją uciekaj"

[Sędzia]

Tylko po polsku ten mechanizm nazywa się walcz lub uciekaj, walcz lub wiej się raczej nie mówi.

Patrzę sobie na googla i tak średnio mam wrażenie, że to jest jakaś nazwa własna. Gdzieś tam jest że to reakcja walka lub ucieczka, reakcja walki lub ucieczki, reakcja "walcz bądź uciekaj", mechanizm walki i ucieczki. Tak więc to tak trochę mało stabilne, jak na nazwę.

Ale ok, z tym że jeśli pójść tym tropem i koniecznością przyjęcia, że musi to być "ucieczka" to może tak być. Z tym że wówczas tym bardziej nie powinno być "Walka czy lot"

[studio_lain]

Ten mechaniz obronny ma literaturze medycznej nazwe walcz lub uciekaj. Oczywuscie ze mozna roznie. Ale w kontekscie tego co napisal michal nie da sie oddac tej gry slow. Walcz lub odlec lub walcz lub wiej nie oddaje jednak tej gry.

[Sędzia]

Ten mechaniz obronny ma literaturze medycznej nazwe walcz lub uciekaj. Oczywuscie ze mozna roznie. Ale w kontekscie tego co napisal michal nie da sie oddac tej gry slow. Walcz lub odlec lub walcz lub wiej nie oddaje jednak tej gry.

W takim razie powinno zostać to przetłumaczone jako "walcz lub uciekaj", a nie tak jak to przetłumaczono. Odlot z planety jest też ucieczką, więc jak najbardziej to oddawało tę grę słów.

[Castiglione]

Patrzę sobie na googla i tak średnio mam wrażenie, że to jest jakaś nazwa własna. Gdzieś tam jest że to reakcja walka lub ucieczka, reakcja walki lub ucieczki, reakcja "walcz bądź uciekaj", mechanizm walki i ucieczki. Tak więc to tak trochę mało stabilne, jak na nazwę.

Ale ok, z tym że jeśli pójść tym tropem i koniecznością przyjęcia, że musi to być "ucieczka" to może tak być. Z tym że wówczas tym bardziej nie powinno być "Walka czy lot"

Jedyny wynik związany z "walcz lub wiej", który mi wyskoczył, to ten wątek na forum i polski tytuł odcinka jakiejś kreskówki o traszkach xD

Generalnie i "Walcz lub uciekaj", czyli bezpośrednie odwołanie do tej koncepcji, i "Walka lub lot", jako parafraza nawiązująca bezpośrednio do treści komiksu, są według mnie do zaakceptowania.

[Sędzia]

Jedyny wynik związany z "walcz lub wiej", który mi wyskoczył, to ten wątek na forum i polski tytuł odcinka jakiejś kreskówki o traszkach xD

Generalnie i "Walcz lub uciekaj", czyli bezpośrednie odwołanie do tej koncepcji, i "Walka lub lot", jako parafraza nawiązująca bezpośrednio do treści komiksu, są według mnie do zaakceptowania.

1. Nie bardzo wiem po co sprawdzałeś "walcz lub wiej" - nie pojawiło się twierdzenie, że w ten sposób się tłumaczy ten mechanizm; moje uwagi na temat googla dotyczyły tego, że nie jest to nazwa konkretna (jak. np. Asperger’s syndrome to w j. polskim konkretnie Zespół Aspergera a nie np. Syndrom Aspergera).

2. "Walka albo lot" gubi całkowicie odniesienie do mechanizmu "Walcz lub uciekaj", więc jeśli je akceptujesz, to tym samym nie ma powodu by zarzucać "walcz lub wiej" tego, że nie jest przyjętym w Polsce tłumaczeniem fight-or-flight. Jedyną zaletą "Walka albo lot" jest bezpośrednie odniesienie do "odlotu" z planety. Tymczasem "odlot" to również może być ucieczka i zwianie. Więc i ucieczka i zwianie są również odniesieniem do treści komiksu, tyle tylko że nie łopatologicznie wprost.

W przypadku "walka albo lot" mamy zatem zgubienie najważniejszego znaczenia a w zamian podanie wprost czegoś, co i tak łapie się i w "walcz lub uciekaj" i w "walcz lub wiej".

"Walcz lub wiej" miałoby tę zaletę, że zachowana jest aliteracja, natomiast faktycznie nie jest przyjętym tłumaczeniem "fight-or-flight". Osobiście uważam, że zachowanie aliteracji jest tego warte by odstąpić od przyjętego tłumaczenia, ale rozumiem odmienne stanowisko - przy czym dla mnie zachowanie aliteracji w tłumaczeniu jest wartością dodaną.

Natomiast jeśli pominąć aliterację, to jedynie "Walcz lub uciekaj" jest prawidłowe, "walka lub lot" jest po prostu słabym tłumaczeniem.

[studio_lain]

wiesz ta kwestia nie przekladalna gra slow
chodzi o to ze oni w jendym slowie ugryzli konkretnie lot (element fabuly) i uciekaj (element mechanizmu)
nie ma polskiego slowa ktore by to laczylo
tlumacz i redaktor tak zdecydowali - musze przeczytac - bedzie latwiej sie odniesc
michal czytal i mowi ze mu to gra

[michał81]

Tytuł ma sens. Czy można było lepiej? Pewnie tak. Szkoda tylko że tak wiele osób dyskutuje o tym tytule nie znając fabuły.

Moze lepszą opcją byłoby: "Walczyć czy odlecieć?" Skoro zdecydowali się na formę pytania w tytule.

[Sędzia]

wiesz ta kwestia nie przekladalna gra slow
chodzi o to ze oni w jendym slowie ugryzli konkretnie lot (element fabuly) i uciekaj (element mechanizmu)
nie ma polskiego slowa ktore by to laczylo

A, dobra, to już rozumiem co masz na myśli. Tylko że to nie jest do końca tak, za bardzo przywiązałeś się do słowa flight. Jeśli nie da się przetłumaczyć gry słów dosłownie (w sumie zazwyczaj tak jest) to można przetłumaczyć w taki sposób, żeby zastąpić tę grę słów inną.

W tym przypadku ("Walcz lub uciekaj" albo np. Walka lub ucieczka) będzie gra słów ze słowem ucieczka (element mechanizmu) i ucieczka (opuszczenie planety). Więc nie jest nieprzetłumaczalna, po prostu będzie nieco zmieniona.

[michał81]

W kontekście fabuły nadal "lot" ma większy sens niż "uciekaj", chociażby dlatego że główny bohater kontroluje kruki, więc tytuł oryginału jest tu dwu znaczny, bo nie dotyczy też samej ucieczki z planety, ale też kwestii kruków (kto czytał ten zrozumie co mam na myśli). Więc Arek ma tu rację, nie można tu użyć "uciekaj" jak to wielu osób sugeruje.

[Adolf]

A ja myślę, że zamiast się silić na dobre tłumaczenie (które nie istnieje), to warto by było po prostu gdzieś w komiksie zrobić jakieś didaskalia i w trzech zdaniach wytłumaczyć do czego odnosi się tytuł.

[daniel gizicki]

Cześć, dziękuję za wszystkie Wasze uwagi co do opracowanego przeze mnie tłumaczenia, biorę je sobie do serca i wyciągam z nich naukę. Kwestia podtytułu komiksu nie była łatwa i w pełni rozumiem, że bez znajomości treści, a zwłaszcza jednej z ważniejszych scen w tej opowieści, tłumaczenie "Walka czy lot?" może się Wam wydawać nietrafione, błędne, gubiące dwuznaczności. Ale wynika ono bezpośrednio z kontekstu jaki nadaje rzeczona scena.

Nie chcę spoilerować, bo to naprawdę jedna z kluczowych scen, więc polecam zapoznać się z komiksem (zwłaszcza, że to naprawdę udana pozycja).

[sirPablo]

Info z FB RELAX Labrumowy premiera 12.09.2025 r.