WARECKIE HISTORIE
Spora część komiksów historycznych wydawana jest przez różne krajowe muzea. Oczywiście, jest to swego rodzaju promocja placówki, ale również sposób na zainteresowanie tematem młodego czytelnika, dla którego komiks jest zdecydowanie atrakcyjniejszą formą, niż np. książkowe opracowanie historyczne.
W ten sposób podeszło do tematu również Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, publikując w latach 2006-2016 (we współpracy ze stowarzyszeniem W.A.R.K.A.) serię komiksów historycznych o wydarzeniach i postaciach historycznych związanych z Warką, którą to, na własne potrzeby, ochrzciłem mianem "Wareckie historie".
W skład serii wchodzą cztery komiksy:
1) "Bitwa pod Warką w roku 1656" ukazała się w 2006 roku w 350. rocznicę zwycięskiej bitwy wojsk hetmana Czarnieckiego ze Szwedami. W 2013 roku ukazało się drugie wydanie tego komiksu (podobno poprawione, choć nie wiem w jakim zakresie).
Scenariusz komiksu i teksty historyczne w komiksie są autorstwa Anny i Leszka Owczarczyków (podejrzewam, że są to jacyś historycy lub pracownicy muzeum, raczej nie związani bardziej z tworzeniem komiksów. Myślę więc, że opracowanie graficzne i rozplanowanie fabuły komiksu w ogromnej mierze spadło na barki rysownika, którym jest weteran komiksu historycznego (i jeden z moich faworytów w tej kategorii), Krzysztof Wyrzykowski.
W chwili publikacji komiksu (2006 rok) jego rysunki nie były jeszcze w takim stylu, jaki znamy z komiksów IPN-u – raczej bardziej podobne są do tych z „Westerplatte. Załoga śmierci” (innego z komiksów Wyrzykowskiego), ale i tak są całkiem dobre.
Komiks wykonany jest w czerni i bieli, zawiera 24 strony, z czego 22 to komiksowe plansze, zaś 2 strony to historyczna nota biograficzna hetmana Stefana Czarnieckiego.
2) ”Piotr Wysocki – bohater w cieniu historii”
W 2011 roku te same instytucje (Muzeum w Warce i Stowarzyszenie W.A.R.K.A.) wydały komiks o Piotrze Wysockim – przywódcy buntu kadetów Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie i jednym z bohaterów Nocy Listopadowej (29.11.1830 r.), rozpoczynającej powstanie listopadowe. Piotr Wysocki urodził się w Warce i tam również spędził ostatnie 18 lat życia po powrocie z zesłania, więc Warka uważa go tym samym za „swojego” bohatera.
Komiks opowiada o losach Piotra Wysockiego od wybuchu powstania listopadowego, poprzez zesłanie na Syberię (gdzie spędził 25 lat!), aż po powrót do rodzinnej Warki i ostatnie lata życia w Polsce.
Podobnie jak w poprzednim komiksie za scenariusz odpowiadają Anna i Leszek Owczarczykowie, zaś rysunkami zajął się tym razem Jacek Przybylski (rysownik również znany na polu komiksu historycznego).
Komiks jest również czarno-biały, tak jak poprzedni, i zawiera 25 stron, z czego 23 to komiksowe plansze, a 2 strony zawierają biograficzne opracowanie o Piotrze Wysockim autorstwa dr Remigiusza Matyjasa (zapewne pracownika muzeum).
3) „Nadzieja, męstwo i śmierć – powstańcza wiosna oddziału Kononowicza”
Rok później (w 2012 roku) wareckie muzeum wraz ze Stowarzyszeniem W.A.R.K.A. wydało kolejny komiks, tym razem opowiadający o losach majora Władysława Kononowicza i jego powstańczego oddziału podczas walk w Puszczy Kozienickiej w czasie trwania powstania styczniowego.
Komiks stworzyli autorzy poprzedniego tomu serii: Anna i Leszek Owczarczykowie (scenariusz) i Jacek Przybylski (rysunek). Ani scenariuszowo, ani pod względem rysunku, komiks nie odstaje w żadną stronę od standardu komiksu historycznego – jest po prostu dobry i można się z niego czegoś dowiedzieć, a o to chyba w komiksach historycznych chodzi.
Podobnie jak poprzednie części komiks został wykonany w czerni i bieli na 23 planszach, a 2 kolejne strony zajmuje nota historyczna opisująca walki powstańcze na terenie Puszczy Kozienickiej.
4) „Kazimierz Pułaski – cena nieśmiertelności”
Ostatnim komiksem z serii, Muzeum w Warce oddało hołd swojemu patronowi – Kazimierzowi Pułaskiemu i przedstawiło jego historię życia. Kazimierz Pułaski był związany z Warką, gdyż tam spędził swoje dzieciństwo.
Za scenariusz komiksu odpowiada tym razem dr Remigiusz Matyjas, a za rysunki ponownie Jacek Przybylski. Scenariusz bardzo poprawny, rysunki również. Co do rysunków, mam jednak małą uwagę – jeżeli w dwóch poprzednich komiksach kolor na rysunkach Jacka Przybylskiego wydawał mi się zbędny, tak w tym przypadku myślę, że nałożenie koloru wiele by rysunkom pomogło, gdyż niektóre z nich są rysowane w sposób prawie szkicowy, bez (obecnego w poprzednich komiksach) operowania światłocieniem i czasami ubogi w szczegóły tła. Wygląda to trochę tak, jakby autor tworzył ten komiks trochę w pośpiechu – tym bardziej, że w porównaniu do poprzednich, ten komiks jest obszerniejszy – ma 36 stron bez żadnych materiałów dodatkowych. Komiks został wydany w 2016 roku.
Podsumowując, w realiach polskiego komiksu historycznego, jest to całkiem dobra seria, autorstwa znanych i uznanych rysowników i w moim osobistym rankingu plasuje się ciut powyżej średniej.
Zaprezentowałem już (i na pewno jeszcze zaprezentuję ) wiele innych polskich komiksów historycznych, zarówno lepszych jak i gorszych, ale wszystkie one składają się na ten segment polskiej sceny komiksowej (rzadko, niestety, poruszany na tym forum), jakim jest komiks historyczny.